Bijensterfte door virussen nog groot probleem

Nov
ma 3

Dit jaar is er veel aandacht voor de bestrijding van de Aziatische hoornaar. Deze exotische wesp vormt een serieuze bedreiging voor de bijen. Aangezien een groot deel van het menu uit honingbijen bestaat. Het leidt de aandacht af van een nog groter probleem, bijensterfte als gevolg van virussen. 
Afgelopen winter bedroeg de bijensterfte in Nederland 25%. De laatste jaren ligt de bijensterfte onder mijn volken tussen de 40-90%. Regelmatig vraag ik mezelf af hoe dit komt. Eén van de belangrijkste oorzaken is het DWV-virus. Dit virus wordt overgebracht door varroamijten. Daarnaast kunnen bijen elkaar besmetten via nectar en stuifmeeloverdracht, vervlieging van darren (mannelijke bijen) en bloembezoek. 
Als het virus wordt overgedragen door varroamijten vertonen veel besmette bijen misvormde vleugeltjes, wat tot uiting komt in kruipende bijen op de grond. Overdracht van het virus van bij op bij geeft geen zichtbare verschijnselen van het virus. 
Ik heb geen last van kruipende bijen dus er is sprake van virusoverdracht van bij op bij. Een aantasting van het virus veroorzaakt het inéén storten van het bijenvolk in herfst en winter doordat er te weinig winterbijen worden aangemaakt. Het virus in combinatie met verzwakking door varroamijten zorgt voor de zogenaamde verdwijnziekte. De imker treft een lege bijenkast aan met een verlaten broednest zonder een enkele dode bij. 
De meeste imkers proberen de bijensterfte tegen te gaan door met een zogenaamd driegangen menu de varroamijten te bestrijden. Deze bestrijding vindt plaats met organische zuren zoals mierenzuur of oxaalzuur. Ik ben hier een aantal jaren geleden vanaf gestapt omdat ik een weerzin heb tegen het inzetten van zuren in mijn bijenvolken. Bovendien bleef het percentage bijenstergft hoog ondanks behandeling met zuren. 
Tegen varroamijten gebruik ik nu een Metarhizium schimmel (Bio 1020 van Bayer). Deze schimmel bestrijdt de varroamijten en is ongevaarlijk voor bijen. Het gebruik van Bio 1020 houdt de besmettingsgraad met varroamijten laag. Het is echter geen oplossing voor het virusprobleem. 
Via natuurlijke selectie probeer ik volkjes te selecteren die minder gevoelig zijn voor varroamijten en het DWV-virus. Dit is een weg van de lange adem. 

In 2022 verscheen een artikel in het blad bijenhouden over de werking van geneeskrachtige schimmels. Op basis hiervan ben ik overgegaan op de bestrijding van varroa met Metarhizium. 
In datzelfde artikel staat een onderzoek beschreven van een Amerikaanse onderzoeker (Stamets) met een schimmelextract van de harslakzwam (Ganoderma resinaceum). Deze zwam staat bekend om zijn antivirale eigenschappen. In het laboratorium bleken honingbijen die het schimmelextract in suikerwater kregen significant minder virusdeeltjes in hun lichaam te hebben (een daling van meer dan 800 keer). Bij vervolgproeven in het veld werd het antivirale effect van het schimmel extract bevestigd. 
De onderzoeker heeft van zeven paddenstoelen een extract gemaakt (waaronder de harslakzwam) op waterbasis voor verhoging van het immuunsysteem van mensen. Hij heeft dit product op de markt gebracht onder naam Stamets 7. Het advies voor mensen is een paar druppels van het extract te gebruiken per dag. 
Ik ben van plan dit extract van zeven paddenstoelen uit te proberen op mijn bijenvolkjes. Gezien het hoge uitvalspercentage van de laatste jaren heb ik niet veel te verliezen.

Naar het overzicht met al het nieuws